اقتصاد دیجیتال در روسیه؛ ویژگی‌ها و موانع تجارت و سرمایه گذاری
1396/04/17 12:06:43
از نظر کمی ضریب نفوذ اینترنت در روسیه در 5 سال اخیر تقریبا دو برابر شده و به 87 میلیون نفر رسیده است. در سال‌های گذشته ضریب نفوذ اینترنت روسیه از سایر کشورهای اروپایی تا حد زیادی پایین‌تر بود. برای مثال این رقم در سال 2010 میلادی 37 درصد اعلام شده است. در مارس سال جاری (2017) ضریب نفوذ اینترنت در روسیه با 87 میلیون کاربر که در سن 16 سال و بالاتر قرار داشتند، به بیش از 71 درصد رسید. این نفوذ گسترده، مشخص است که پیامدهای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی گسترده‌ای در جامعه به همراه دارد. در این بین، یکی از مهم‌ترین مباحث در حوزه اقتصادی که با ضریب نفوذ اینترنت مرتبط است مساله اقتصاد دیجیتال و جایگاه آن در روسیه است. این مسئله، در نوشتار حاضر مورد بررسی قرار گرفته است.
برای بررسی اقتصاد دیجیتال در روسیه قبل از هر چیز نگاهی به ویژگی‌های کمی این اقتصاد در روسیه ضروری است. در سال 2001 برآورد شد که سهم اقتصاد دیجیتال در تولید ناخالص داخلی روسیه معادل 6/1 درصد بود. در مقایسه باید گفت که میانگین این رقم در میان کشورهای گروه 20 معادل 4 درصد بود. در سال 2015 مصرف آنلاین با سرعت بیشتری رشد داشت. یعنی به طور میانگین 27 درصد در سال رشد داشت و به 2 تریلیون روبل رسید. اما به طور کلی سهم اقتصاد دیجیتال در تولید ناخالص داخلی روسیه کم و معادل 1/2 درصد بوده است. البته این رقم در سال 2014 به خاطر رکود سرمایه گذاری کاهش یافته بود. به هر حال به رغم افزایش یاد شده این سهم در اقتصاد آمریکا 6 درصد است و در انگلستان سهم اقتصاد الکترونیک به 4/8 درصد افزایش یافته است.
رشد سهم خرده فروشی آنلاین در روسیه قابل توجه است. افزایش دسترسی به اینترنت، رشد درآمد افراد و پدید آمدن نسل جدید مصرف کنندگان همگی منجر به رشد سریع مصرف آنلاین می شود. برای مثال در سال 2015 خرید کالاهای دیجیتال و بلیط به صورت آنلاین افزایش یافت. در سال 2015 بیشترین رشد در این حوزه متعلق به کالاهای ورزشی، کالاهای مربوط به حیوانات خانگی، کودکان، کفش، لباس و نیز مواد خوراکی و مصرفی بوده است. در حالیکه لوازم الکترونیکی، عطر و لوازم آرایشی با تقاضای کمتری برای خرید اینترنتی مواجه بودند. خرده فروشی های آنلاین خارجی نیز تا حد زیادی در روسیه رشد کردهاند. 36 درصد از خریداران آنلاین در روسیه گفته‌اند که از فروشگاههای اینترنتی خارجی خرید کردهاند. از نیمه سال 2014 خرده فروشی های چینی بر بازارهای فرامرزی روسیه مسلط شده‌اند و این عمدتا به دلیل قیمتهای غیر قابل رقابت آنها بوده است. این در حالی بود که در دوره کاهش ارزش روبل بیشتر خرده‌فروشی‌های غربی قدرت رقابت خود را از دست دادند. در 5 سال گذشته حجم خرید اینترنتی از خارج 10 برابر شده و به حدود 200 میلیارد روبل در سال 2015 رسیده است. کالاها از چین 50 درصد از حجم کل این خریدها را تشکیل می دهند و صادرات متقابل کالاهای مشابه نیز بسیار اندک است. علی اکسپرس (Ali Express) از مهم‌ترین شرکتهای تجارت الکترونیک و خرده فروشی چینی در این حوزه است.
تجارت الکترونیک بیشتر در بخش‌هایی مثل لوازم الکترونیکی، پوشاک و کفش، مبلمان و موارد دیگر توسعه یافته است. این موارد 80 درصد از تجارت الکترونیک در روسیه را شامل می‌شوند. با افزایش فشار از سوی خردهفروشان آنلاین، خردهفروشان مهم غیر آنلاین هم در حال گسترش فعالیت برای این عرصه هستند. مثلا در حوزه الکترونیک ظرف دو سال اخیر سهم اینترنت در فروش فروشگاههای ام ویدئو (М.Видео) و الدورادو (Элдорадо) دو برابر شد و 5/15 درصد فروش الدورادو و 11 درصد فروش ام ویدئو در سال 2015 از اینترنت بوده است. نکته قابل توجه دیگر اینکه خرده فروشی آنلاین خواروبار تقریبا در روسیه وجود ندارد و فقط 2 درصد است. اوتکانوس (Утконо́с) یکی از بزرگترین شرکتها در این حوزه است. ولی برای مثال این سهم در انگلیس 4/4 درصد، در هلند 6/3 درصد و در آمریکا 3 درصد است.
ماهیت مصرف نیز در بازار آنلاین جدید در حال تغییر و توسعه است. دستاورد مهم 5 سال اخیر در این حوزه ها بوده: توریسم، بازی های رایانه ای، رسانه ها و خدمات بانکی. این بخش ها بیش از نیمی از کل حجم تجارت الکترونیک روسیه را تشکیل می دهند. اما ماهیت مصرف آنلاین در این حوزه ها در حال تغییر است. برای مثال بخش های توریسم و سفر از رزرو ساده اینترنتی بلیط (مخصوصا برای هواپیما) به سمت پرداخت برای بسته های مسافرتی است و شرکتهای مسافرتی با افزایش رقابت در حوزه جستجوی بلیط هواپیما و رزرو هتل مواجهند.
در این رابطه نتایج نظرسنجی ها می‌تواند قابل تامل باشد. در یک نظرسنجی که در سپتامبر 2014 توسط مرکز لوادا انجام شد در پاسخ به این سوال که آیا تاکنون از فروشگاههای اینترنتی خرید کرده اید؟ 4 درصد پاسخ دادند بله؛ به طور مرتب. 1 درصد پاسخ دادند بله؛ چند بار. 20 درصد پاسخ منفی دادند؛ اما اعلام کردند که برنامه ریزی کرده اند تا در آینده این کار را انجام دهند و 52 درصد نیز پاسخ منفی دادند و اعلام کردند که برنامه ای نیز برای انجام آن در آینده ندارند. این ارقام در سپتامبر 2016 به ترتیب برابر با 11، 23، 10 و 53 درصد بود.
سوال دیگر این بود که آیا تاکنون بلیط هواپیما یا قطار را به صورت آنلاین خریداری کرده اید؟ در اینجا در سال 2014 میلادی 3 درصد پاسخ دادند بله؛ به طور مرتب که این رقم در سپتامبر 2016 به 5 درصد افزایش یافت. در سال 2014 میلادی 13 درصد پاسخ دادند بله؛ چند بار. اما این رقم در سپتامبر 2016 به 15 درصد افزایش یافت. در سپتامبر 2014 میلادی 24 درصد پاسخ منفی دادند؛ اما اعلام کردند که برنامه‌ریزی کردهاند تا در آینده این کار را انجام دهند؛ این رقم در سپتامبر 2016 به 16 درصد کاهش یافت. در نهایت در سال 2014 میلادی 56 درصد پاسخ منفی دادند و اعلام کردند که برنامه‌ای نیز برای انجام آن در آینده ندارند. این عدد در سپتامبر 2016 به 60 درصد افزایش یافت. در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا تاکنون برای تئاتر، کنسرت و یا دیگر برنامه های عمومی بلیط آنلاین خریده اید؟ تنها 2 درصد گفتند که بله و به طور مرتب این کار را انجام می‌دهند. 10 درصد پاسخ دادند بله؛ چند بار این کار را انجام داده‌اند، 23 درصد پاسخ دادند خیر؛ اما برنامه‌ریزی کردهاند تا در آینده این کار را انجام دهند و 61 درصد نیز پاسخ دادند خیر و در آینده نیز برنامه‌ای برای انجام آن ندارند. ارقام فوق در سپتامبر 2016 به ترتیب معادل 4، 11، 16 و 65 درصد بود. در مورد رزرو هتل و یا تور مسافرتی نیز سوال این بود که آیا تاکنون به شیوه آنلاین چنین رزروی انجام داده‌اند؟ در این مورد 1 درصد پاسخ دادند؛ بله؛ به طور مرتب. 7 درصد پاسخ دادند بله؛ چند بار، 23 درصد پاسخ منفی دادند. اما اعلام کردند که برنامه‌ریزی کرده اند تا در آینده این کار را انجام دهند و 61 درصد پاسخ منفی دادند و اعلام کردند که برنامه‌ای نیز برای انجام آن در آینده ندارند. درصدهای فوق در سپتامبر 2016 به ترتیب برابر با 3، 9، 17 و 67 درصد بود.
در نظرسنجی دیگری در سپتامبر 2016 مشخص شد که 8 درصد از پاسخ‌دهندگان برای همه امور مرتبط از جمله: خرید آنلاین، رزرو بلیط برای حمل و نقل، روویدادهای فرهنگی و مسافرت از اینترنت استفاده می‌کردند. 30 درصد آنها از اینترنت برای حداقل یکی از این موارد استفاده می‌کردند. 5 درصد آنها از اینترنت برای موارد یاد شده استفاده نکرده‌اند؛ اما برنامه‌ریزی کرده اند که در آینده از اینترنت برای همه موارد یاد شده استفاده کنند. 6 درصد از اینترنت برای موارد یاد شده استفاده نکرده اند؛ اما برنامه ریزی کرده اند که در آینده از اینترنت برای حداقل یکی از موارد یاد شده استفاده کنند. 49 درصد پاسخ دهندگان نیز اخیرا از اینترنت برای هیچ یک از موارد بالا استفاده نکرده اند و در آینده نیز برنامه ای برای آن ندارند.
از نظر کیفی اکثریت خریداران آنلاین (64 درصد) زنان هستند و اکثر آنها بین 30 تا 39 سال سن دارند. با این حال مردان بیش از زنان تمایل دارند که کالاهای گران تر را از طریق اینترنت بخرند. مثلا کامپیوتر، موبایل و تجهیزات مربوط به خودرو. میانگین سن خریداران اینترنتی 44 سال است. مانند بسیاری از خریداران کالاهای اینترنتی در روسیه نیز تمایل برای خرید بر مبنای قیمت، تنوع و راحتی قرار دارد. با این حال بازار تجارت الکترونیک در روسیه از برخی جنبه ها نسبت به غرب متفاوت است. بیش از 90 درصد از کاربران اینترنت در روسیه از شبکه های اجتماعی استفاده می کنند. بنابراین بسیار مهم است که بتوان مشتریان را بر روی سایتهایی مثل یاندکس (Яндекс) و وی کی (VK) پیدا کرد، به زبان روسی با مشتریان ارتباط برقرار کرد و اعتماد آنان را برانگیخت. خدمات مشتریان نیز به همین نسبت برای روسها مهم است؛ زیرا روسها میخواهند پاسخ سریع نسبت به خواسته‌هایشان دریافت کنند که این زمان در میان آنها حداکثر 15 دقیقه انتظار است.
یکی از چالش‌های موجود برای خرده فروشی آنلاین در روسیه این است که همچنان تقاضای داخلی ضعیف باقی می‌ماند. زیرا در حالیکه درآمد مصرف کنندگان کاهش یافته است، تغییرات نرخ ارز موجب شده است که کالاهایی که با دلار قیمت‌گذاری شده‌اند، تقریبا 20 درصد برای مصرف کننده گران تر باشند. ساختارهای پرداخت و تحویل کالا نیز در روسیه دارای مشکلاتی است. پیک ها بیشتر کار حمل سفارشات را انجام می دهند و بیش از 20 درصد سفارشات نیز توسط خود افراد از فروشگاهها یا انبار دریافت می شود. پست روسیه به خاطر افزایش سریع خریدهای آنلاین از خارج از کشور با چالش‌هایی مواجه است و گاه منجر به دو ماه تاخیر در تحویل کالاها می شود. کاربران نیز از شکستن یا گم شدن کالاهای خود شکایت می‌کنند. همچنین فقدان اعتماد به امنیت پرداخت الکترونیک از موانع بزرگ تجارت آنلاین در روسیه است. بهای بیشتر خریدها نقدا به پیک پرداخت می‌شود و فقط حدود 20 درصد از پرداختها توسط کارت های بانکی صورت می گیرد. ضمن اینکه 60 درصد از معاملات کارتی هنوز برداشت نقدی از حساب از طریق دستگاه خودپرداز است.
همچنین سهم صادرات شبکه برای اقتصاد دیجیتال فعلا منفی است. این امر به خاطر رشد واردات از خارج و واردات کالاها و خدمات فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) است. ضمن اینکه تا امروز روسیه حدود 90 درصد از سخت افزار و 60 درصد از نرم افزارهای خود را وارد کرده است. البته روسیه نمونه ای از کشورهایی است که پروژه های IT آنها در داخل کشور قابل رقابت در سطح جهانی شده است. لابراتوار کاسپرسکی (Касперский)، پارالل (parallel) و آکرونیس (Acronis) و همچنین چند شرکت بزرگ فناوری مثل یاندکس، میل رو (mail.ru) و VK نمونه‌هایی از این پروژه ها هستند.
نویسنده: فاطمه عطری سنگری – دانشجوی دکترای مطالعات منطقه ای در دانشگاه دوستی ملل مسکو
منابع:
1- Russia Online? Catch up Impossible To fall Behind, June 2016 | The Boston Consulting group, Bartolomeo Banche and Others, http://www.english.bcg.ru/documents/file210991.pdf
2- Правильная ссылка на статью: Бродовская Е. В., Домбровская А. Ю., Синяков А. В. Стратегии использования социальных сетей в современной России: результаты многомерного шкалирования // Мониторинг общественного мнения : Экономические и социальные перемены. 2016. № 1. С. 283—296., Мониторинг общественного мнения № 1 (131) Январь - Февраль 2016
3- Индустриальный Интернет Вещей перспективы российского рынка, Семеновская Елена, Январь 2016 г, http://www.rostelecom.ru/projects/IIoT/study_IDC2016.pdf
4- http://www.levada.ru/cp/wp-content/uploads/2016/01/2013-2015-Eng1.pdf, Levada Analytical Centre: From Opinion Toward Understanding» Russian Public Opinion, 2013-2015 Annual, Moscow 2016
5- Интернет: возможности использования, 20.11.2014, http://www.levada.ru/2014/11/20/internet-vozmozhnosti-ispolzovaniya/
6- Использование интернета, 29.09.2016, http://www.levada.ru/2016/09/29/ispolzovanie-interneta-2/
7- О пользе и вреде интернета и особенностях его использования, 27 Января 2016, http://fom.ru/SMI-i-internet/12494
برای بررسی اقتصاد دیجیتال در روسیه قبل از هر چیز نگاهی به ویژگی‌های کمی این اقتصاد در روسیه ضروری است. در سال 2001 برآورد شد که سهم اقتصاد دیجیتال در تولید ناخالص داخلی روسیه معادل 6/1 درصد بود. در مقایسه باید گفت که میانگین این رقم در میان کشورهای گروه 20 معادل 4 درصد بود. در سال 2015 مصرف آنلاین با سرعت بیشتری رشد داشت. یعنی به طور میانگین 27 درصد در سال رشد داشت و به 2 تریلیون روبل رسید. اما به طور کلی سهم اقتصاد دیجیتال در تولید ناخالص داخلی روسیه کم و معادل 1/2 درصد بوده است. البته این رقم در سال 2014 به خاطر رکود سرمایه گذاری کاهش یافته بود. به هر حال به رغم افزایش یاد شده این سهم در اقتصاد آمریکا 6 درصد است و در انگلستان سهم اقتصاد الکترونیک به 4/8 درصد افزایش یافته است.
رشد سهم خرده فروشی آنلاین در روسیه قابل توجه است. افزایش دسترسی به اینترنت، رشد درآمد افراد و پدید آمدن نسل جدید مصرف کنندگان همگی منجر به رشد سریع مصرف آنلاین می شود. برای مثال در سال 2015 خرید کالاهای دیجیتال و بلیط به صورت آنلاین افزایش یافت. در سال 2015 بیشترین رشد در این حوزه متعلق به کالاهای ورزشی، کالاهای مربوط به حیوانات خانگی، کودکان، کفش، لباس و نیز مواد خوراکی و مصرفی بوده است. در حالیکه لوازم الکترونیکی، عطر و لوازم آرایشی با تقاضای کمتری برای خرید اینترنتی مواجه بودند. خرده فروشی های آنلاین خارجی نیز تا حد زیادی در روسیه رشد کردهاند. 36 درصد از خریداران آنلاین در روسیه گفته‌اند که از فروشگاههای اینترنتی خارجی خرید کردهاند. از نیمه سال 2014 خرده فروشی های چینی بر بازارهای فرامرزی روسیه مسلط شده‌اند و این عمدتا به دلیل قیمتهای غیر قابل رقابت آنها بوده است. این در حالی بود که در دوره کاهش ارزش روبل بیشتر خرده‌فروشی‌های غربی قدرت رقابت خود را از دست دادند. در 5 سال گذشته حجم خرید اینترنتی از خارج 10 برابر شده و به حدود 200 میلیارد روبل در سال 2015 رسیده است. کالاها از چین 50 درصد از حجم کل این خریدها را تشکیل می دهند و صادرات متقابل کالاهای مشابه نیز بسیار اندک است. علی اکسپرس (Ali Express) از مهم‌ترین شرکتهای تجارت الکترونیک و خرده فروشی چینی در این حوزه است.
تجارت الکترونیک بیشتر در بخش‌هایی مثل لوازم الکترونیکی، پوشاک و کفش، مبلمان و موارد دیگر توسعه یافته است. این موارد 80 درصد از تجارت الکترونیک در روسیه را شامل می‌شوند. با افزایش فشار از سوی خردهفروشان آنلاین، خردهفروشان مهم غیر آنلاین هم در حال گسترش فعالیت برای این عرصه هستند. مثلا در حوزه الکترونیک ظرف دو سال اخیر سهم اینترنت در فروش فروشگاههای ام ویدئو (М.Видео) و الدورادو (Элдорадо) دو برابر شد و 5/15 درصد فروش الدورادو و 11 درصد فروش ام ویدئو در سال 2015 از اینترنت بوده است. نکته قابل توجه دیگر اینکه خرده فروشی آنلاین خواروبار تقریبا در روسیه وجود ندارد و فقط 2 درصد است. اوتکانوس (Утконо́с) یکی از بزرگترین شرکتها در این حوزه است. ولی برای مثال این سهم در انگلیس 4/4 درصد، در هلند 6/3 درصد و در آمریکا 3 درصد است.
ماهیت مصرف نیز در بازار آنلاین جدید در حال تغییر و توسعه است. دستاورد مهم 5 سال اخیر در این حوزه ها بوده: توریسم، بازی های رایانه ای، رسانه ها و خدمات بانکی. این بخش ها بیش از نیمی از کل حجم تجارت الکترونیک روسیه را تشکیل می دهند. اما ماهیت مصرف آنلاین در این حوزه ها در حال تغییر است. برای مثال بخش های توریسم و سفر از رزرو ساده اینترنتی بلیط (مخصوصا برای هواپیما) به سمت پرداخت برای بسته های مسافرتی است و شرکتهای مسافرتی با افزایش رقابت در حوزه جستجوی بلیط هواپیما و رزرو هتل مواجهند.
در این رابطه نتایج نظرسنجی ها می‌تواند قابل تامل باشد. در یک نظرسنجی که در سپتامبر 2014 توسط مرکز لوادا انجام شد در پاسخ به این سوال که آیا تاکنون از فروشگاههای اینترنتی خرید کرده اید؟ 4 درصد پاسخ دادند بله؛ به طور مرتب. 1 درصد پاسخ دادند بله؛ چند بار. 20 درصد پاسخ منفی دادند؛ اما اعلام کردند که برنامه ریزی کرده اند تا در آینده این کار را انجام دهند و 52 درصد نیز پاسخ منفی دادند و اعلام کردند که برنامه ای نیز برای انجام آن در آینده ندارند. این ارقام در سپتامبر 2016 به ترتیب برابر با 11، 23، 10 و 53 درصد بود.
سوال دیگر این بود که آیا تاکنون بلیط هواپیما یا قطار را به صورت آنلاین خریداری کرده اید؟ در اینجا در سال 2014 میلادی 3 درصد پاسخ دادند بله؛ به طور مرتب که این رقم در سپتامبر 2016 به 5 درصد افزایش یافت. در سال 2014 میلادی 13 درصد پاسخ دادند بله؛ چند بار. اما این رقم در سپتامبر 2016 به 15 درصد افزایش یافت. در سپتامبر 2014 میلادی 24 درصد پاسخ منفی دادند؛ اما اعلام کردند که برنامه‌ریزی کردهاند تا در آینده این کار را انجام دهند؛ این رقم در سپتامبر 2016 به 16 درصد کاهش یافت. در نهایت در سال 2014 میلادی 56 درصد پاسخ منفی دادند و اعلام کردند که برنامه‌ای نیز برای انجام آن در آینده ندارند. این عدد در سپتامبر 2016 به 60 درصد افزایش یافت. در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا تاکنون برای تئاتر، کنسرت و یا دیگر برنامه های عمومی بلیط آنلاین خریده اید؟ تنها 2 درصد گفتند که بله و به طور مرتب این کار را انجام می‌دهند. 10 درصد پاسخ دادند بله؛ چند بار این کار را انجام داده‌اند، 23 درصد پاسخ دادند خیر؛ اما برنامه‌ریزی کردهاند تا در آینده این کار را انجام دهند و 61 درصد نیز پاسخ دادند خیر و در آینده نیز برنامه‌ای برای انجام آن ندارند. ارقام فوق در سپتامبر 2016 به ترتیب معادل 4، 11، 16 و 65 درصد بود. در مورد رزرو هتل و یا تور مسافرتی نیز سوال این بود که آیا تاکنون به شیوه آنلاین چنین رزروی انجام داده‌اند؟ در این مورد 1 درصد پاسخ دادند؛ بله؛ به طور مرتب. 7 درصد پاسخ دادند بله؛ چند بار، 23 درصد پاسخ منفی دادند. اما اعلام کردند که برنامه‌ریزی کرده اند تا در آینده این کار را انجام دهند و 61 درصد پاسخ منفی دادند و اعلام کردند که برنامه‌ای نیز برای انجام آن در آینده ندارند. درصدهای فوق در سپتامبر 2016 به ترتیب برابر با 3، 9، 17 و 67 درصد بود.
در نظرسنجی دیگری در سپتامبر 2016 مشخص شد که 8 درصد از پاسخ‌دهندگان برای همه امور مرتبط از جمله: خرید آنلاین، رزرو بلیط برای حمل و نقل، روویدادهای فرهنگی و مسافرت از اینترنت استفاده می‌کردند. 30 درصد آنها از اینترنت برای حداقل یکی از این موارد استفاده می‌کردند. 5 درصد آنها از اینترنت برای موارد یاد شده استفاده نکرده‌اند؛ اما برنامه‌ریزی کرده اند که در آینده از اینترنت برای همه موارد یاد شده استفاده کنند. 6 درصد از اینترنت برای موارد یاد شده استفاده نکرده اند؛ اما برنامه ریزی کرده اند که در آینده از اینترنت برای حداقل یکی از موارد یاد شده استفاده کنند. 49 درصد پاسخ دهندگان نیز اخیرا از اینترنت برای هیچ یک از موارد بالا استفاده نکرده اند و در آینده نیز برنامه ای برای آن ندارند.
از نظر کیفی اکثریت خریداران آنلاین (64 درصد) زنان هستند و اکثر آنها بین 30 تا 39 سال سن دارند. با این حال مردان بیش از زنان تمایل دارند که کالاهای گران تر را از طریق اینترنت بخرند. مثلا کامپیوتر، موبایل و تجهیزات مربوط به خودرو. میانگین سن خریداران اینترنتی 44 سال است. مانند بسیاری از خریداران کالاهای اینترنتی در روسیه نیز تمایل برای خرید بر مبنای قیمت، تنوع و راحتی قرار دارد. با این حال بازار تجارت الکترونیک در روسیه از برخی جنبه ها نسبت به غرب متفاوت است. بیش از 90 درصد از کاربران اینترنت در روسیه از شبکه های اجتماعی استفاده می کنند. بنابراین بسیار مهم است که بتوان مشتریان را بر روی سایتهایی مثل یاندکس (Яндекс) و وی کی (VK) پیدا کرد، به زبان روسی با مشتریان ارتباط برقرار کرد و اعتماد آنان را برانگیخت. خدمات مشتریان نیز به همین نسبت برای روسها مهم است؛ زیرا روسها میخواهند پاسخ سریع نسبت به خواسته‌هایشان دریافت کنند که این زمان در میان آنها حداکثر 15 دقیقه انتظار است.
یکی از چالش‌های موجود برای خرده فروشی آنلاین در روسیه این است که همچنان تقاضای داخلی ضعیف باقی می‌ماند. زیرا در حالیکه درآمد مصرف کنندگان کاهش یافته است، تغییرات نرخ ارز موجب شده است که کالاهایی که با دلار قیمت‌گذاری شده‌اند، تقریبا 20 درصد برای مصرف کننده گران تر باشند. ساختارهای پرداخت و تحویل کالا نیز در روسیه دارای مشکلاتی است. پیک ها بیشتر کار حمل سفارشات را انجام می دهند و بیش از 20 درصد سفارشات نیز توسط خود افراد از فروشگاهها یا انبار دریافت می شود. پست روسیه به خاطر افزایش سریع خریدهای آنلاین از خارج از کشور با چالش‌هایی مواجه است و گاه منجر به دو ماه تاخیر در تحویل کالاها می شود. کاربران نیز از شکستن یا گم شدن کالاهای خود شکایت می‌کنند. همچنین فقدان اعتماد به امنیت پرداخت الکترونیک از موانع بزرگ تجارت آنلاین در روسیه است. بهای بیشتر خریدها نقدا به پیک پرداخت می‌شود و فقط حدود 20 درصد از پرداختها توسط کارت های بانکی صورت می گیرد. ضمن اینکه 60 درصد از معاملات کارتی هنوز برداشت نقدی از حساب از طریق دستگاه خودپرداز است.
همچنین سهم صادرات شبکه برای اقتصاد دیجیتال فعلا منفی است. این امر به خاطر رشد واردات از خارج و واردات کالاها و خدمات فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) است. ضمن اینکه تا امروز روسیه حدود 90 درصد از سخت افزار و 60 درصد از نرم افزارهای خود را وارد کرده است. البته روسیه نمونه ای از کشورهایی است که پروژه های IT آنها در داخل کشور قابل رقابت در سطح جهانی شده است. لابراتوار کاسپرسکی (Касперский)، پارالل (parallel) و آکرونیس (Acronis) و همچنین چند شرکت بزرگ فناوری مثل یاندکس، میل رو (mail.ru) و VK نمونه‌هایی از این پروژه ها هستند.
نویسنده: فاطمه عطری سنگری – دانشجوی دکترای مطالعات منطقه ای در دانشگاه دوستی ملل مسکو
منابع:
1- Russia Online? Catch up Impossible To fall Behind, June 2016 | The Boston Consulting group, Bartolomeo Banche and Others, http://www.english.bcg.ru/documents/file210991.pdf
2- Правильная ссылка на статью: Бродовская Е. В., Домбровская А. Ю., Синяков А. В. Стратегии использования социальных сетей в современной России: результаты многомерного шкалирования // Мониторинг общественного мнения : Экономические и социальные перемены. 2016. № 1. С. 283—296., Мониторинг общественного мнения № 1 (131) Январь - Февраль 2016
3- Индустриальный Интернет Вещей перспективы российского рынка, Семеновская Елена, Январь 2016 г, http://www.rostelecom.ru/projects/IIoT/study_IDC2016.pdf
4- http://www.levada.ru/cp/wp-content/uploads/2016/01/2013-2015-Eng1.pdf, Levada Analytical Centre: From Opinion Toward Understanding» Russian Public Opinion, 2013-2015 Annual, Moscow 2016
5- Интернет: возможности использования, 20.11.2014, http://www.levada.ru/2014/11/20/internet-vozmozhnosti-ispolzovaniya/
6- Использование интернета, 29.09.2016, http://www.levada.ru/2016/09/29/ispolzovanie-interneta-2/
7- О пользе и вреде интернета и особенностях его использования, 27 Января 2016, http://fom.ru/SMI-i-internet/12494
منبع: ایراس
نظرات کاربران