ايران و «1+5» به «برجام» پايبند هستند تحولات سیاسی و نظامی
اختلاف نظر اعضاي شوراي امنيت بر سر برنامه موشکي ايران در حالي است که همين موضوع به بهانه تصويب تحريمهايي عليه ايران از سوي کنگره امريکا تبديل شده است. پيش از اين طرح موسوم به قانون مقابله با فعاليتهاي بيثبات ساز ايران با اکثريت آرا در سناي امريکا به تصويب رسيد و براي تصويب نهايي در کنگره و آماده شدن براي امضاي رئيس جمهوري به مجلس نمايندگان فرستاده شد اما مجلس نمايندگان امريکا به دليل مغايرت اين طرح با بندهايي از قانون اساسي اين کشور از تصويب آن خودداري کرد. اکنون ايرادات اين طرح از سوي سناي امريکا رفع شده و مجدداً براي بررسي نهايي به مجلس نمايندگان فرستاده شده است. اين طرح مدعيجويانه که متمم تحريمهاي روسيه هم به آن اضافه شده، تحريمهاي جديدي در ارتباط با برنامه موشک بالستيکي، نقض حقوق بشر شهروندان ايراني و فعاليتهاي مرتبط با تروريسم سپاه پاسداران انقلاب اسلامي را پيشبيني کرده است. به گزارش خبرگزاري رويترز، به نظر ميرسد هنوز هم مجلس نمايندگان امريکا آماده رأيگيري فوري براي تصويب اين طرح نيست و قرار است اين طرح بعد از نشست گروه 20 و ديدار آتي رؤساي جمهوري امريکا و روسيه در آلمان در مجلس نمايندگان به رأي گذاشته شود. نشست گروه 20 قرار است در روزهاي 16 و 17 تيرماه به ميزباني آلمان برگزار شود. رويترز در حالي از زمان اين رأيگيري خبر داده است که همزمان بن کاردين، سناتور ارشد دموکرات عضو کميته روابط خارجي سنا امريکا گفته است که «اطمينان دارد يک اکثريت غالب در مجلس نمايندگان وجود دارند که قصد دارند لايحه تحريمي ايران و روسيه را مسکوت نگه دارند.»
نشست مهم اعضاي شوراي امنيت سازمان ملل متحد و کشورهاي عضو اتحاديه اروپا که روز پنجشنبه با هدف بررسي قطعنامه 2231 در نيويورک برگزارشد، با اعلام پايبندي شوراي امنيت و همه طرفهاي توافق هستهاي به تعهداتشان در چارچوب برجام همراه بود. سازمان ملل متحد در گزارشي که در خلال نشست اعضاي شوراي امنيت منتشر شد، ضمن استقبال از ادامه اجراي برجام، خواستار آن شد که همه طرفها از اقدامات و سخنان مخرب فضاي موجود خودداري کنند. بر مبناي اين گزارش، پايبندي کامل همه دولتهاي عضو و اجراي کامل برجام ميتواند الگوي مناسبي براي جامعه بين المللي در جهت کاهش تنشها از طريق همکاري مبتني بر اقدامات ديپلماتيک باشد.
چنانکه جفري فلتمن، معاون سياسي دبيرکل سازمان ملل طي سخناني در نشست شوراي امنيت توافق هستهاي را فراهم آورنده فرصتي دانست که ايران تحت تأثير آن توانسته است ارتباط گستردهتري با جامعه جهاني برقرار کند، روابط تجاري و اقتصادي خود را گسترش دهد و همچنين باعث شود که شوراي امنيت به طور نهايي و رضايتبخش مسأله برنامه اتمي ايران را حل و فصل کند. همچنين پس از ارائه گزارش دبيرکل، آخرين گزارشهاي آژانس بينالمللي انرژي اتمي حاوي جزئيات اجراي تعهدات هستهاي ايران و گزارش کميسيون مشترک برجام نيز مورد توجه قرار گرفت و پايبندي کامل ايران به تعهدات هستهاياش در چارچوب برجام يادآوري شد. کشورهاي عضو توافق هستهاي از گزارش سازمان ملل استقبال کردند و خواهان تداوم حمايت جامعه بين المللي از آن شدند.
به گزارش ايرنا، نماينده امريکا با اعلام اينکه امريکا در حال بازنگري برجام است، گفت «تا زماني که ايران به اجراي برجام پايبند بماند، ما نيز به آن پايبند خواهيم ماند.» پيتر ويلسون، سفير انگليس در سازمان ملل هم تأکيد کرد که «همه طرفها بايد به تعهدات خود پايبند بمانند از جمله اينکه به مردم ايران اطمينان دهند که از منافع رفع تحريمها بهره خواهند برد.»
آلمان و نماينده اتحاديه اروپايي نيز که در اين نشست حاضر بودند، از پايبندي ايران به تعهداتش براساس برجام تقدير کردند. نماينده اتحاديه اروپا، آلمان، فرانسه و انگليس به منافع اقتصادي ناشي از اجراي برجام اشاره و تأثير مثبت آن بر مناسبات دوجانبه را برجسته کردند.
اختلاف نظر بر سر برنامه موشکي ايران
فارغ از اشتراک نظر همه کشورهاي طرف توافق هستهاي درباره اجراي صلحآميز آن که مبناي اصلي گزارش سازمان ملل قرار داشت، توسعه برنامه موشکي ايران از ديگر موضوعاتي بود که در گزارش دبيرکل سازمان ملل به آن اشاره شد و بر خلاف برجام، تحت تأثير تفسيرهاي متفاوتي که از طرح اين موضوع در قطعنامه 2231 آمده است، با اجماع اعضاي شوراي امنيت سازمان ملل روبهرو نشد.
در واکنش به اين بخش از گزارش سازمان ملل بود که نيکي هيلي، نماينده امريکا در ادامه ادعاهاي خود با اشاره به برنامههاي موشکي ايران مدعي شد که ايران مکرراً تعهدات خود در قبال برجام را نقض کرده و شوراي امنيت نيز واکنش مناسب را به اين گونه اقدامات نشان نداده است. نماينده فرانسه هم حمله موشکي ايران عليه داعش را نقض قطعنامه 2231 خواند و ا زسفرهاي سردار سليماني فرمانده نيروي قدس سپاه به برخي کشورهاي منطقه انتقاد کرد.
اما نماينده روسيه برخلاف امريکا به اين بخش از گزارش سازمان ملل معترض شد و اعلام کرد که موضوع موشکي ايران و موضوعات منطقهاي به شکلي که مطرح ميشوند، جايي در قطعنامه 2231 ندارد و طرح اتهامات واهي بدون شواهد کافي ميتواند اجراي برجام را از مسير صحيح خود خارج کند.
اعتراض به آزمايش موشکي ايران از سوي امريکا، آلمان، فرانسه و انگليس در حالي است که در مورد بخش مربوط به برنامه موشک بالستيکي ايران در قطعنامه ٢٢٣١ شوراي امنيت بين ايران و امريکا اختلاف نظر وجود دارد.
حال آنکه دبيرکل سازمان ملل در گزارش خود نوشته که هنوز بر سر چگونگي تفسير بندهاي مربوط به محدود شدن برنامه موشکي ايران بر اساس سند برجام، اختلافاتي وجود دارد. گوترش با اتکا به مبهم بودن متن قطعنامهاي که نهاد تحت نظر خودش تصويب کرده و وجود اختلافات در تفسير آن، از ايران خواسته که از آزمايش موشکهاي بالستيک خودداري کند زيرا «اين آزمايشها پتانسيل افزايش تنشها را دارد.»
در گزارش جديد به سفر مقامات «سازمان صنايع دفاعي ايران» به عراق و شرکت آنها در نمايشگاه صنايع نظامي اين کشور هم اشاره شده؛ سفري که با توجه به قرار گرفتن نام اين سازمان در بخش دوم ضميمه ۲ قطعنامه ۲۲۳۱، غيرقانوني تلقي ميشود.
دبيرکل سازمان ملل در کنار سازمان صنايع دفاعي، از سرلشکر «قاسم سليماني» فرمانده نيروي قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامي هم در گزارش خود نام برده و با اشاره به انتشار خبر سفرهاي خارجي وي از سوي رسانههاي ايراني و عربي، بدون نام بردن از کشوري خاص، نسبت به اين ۲ مسافرت اعتراض کرده و از همه کشورهاي عضو سازمان ملل خواسته که به تعهداتشان ذيل قطعنامه ۲۲۳۱ پايبند بمانند.
گوترش در اين گزارش به گزارش فرانسويها از توقف يک محموله تسليحاتي در ۲۰ مارس ۲۰۱۶ در شمال اقيانوس هند هم اشاره کرده و نوشته که گوترش پس از بازديد شخصي از محموله تسليحاتي ضبط شده، به قطعيت رسيده که اين محموله از ايران راهي سومالي يا يمن بوده است.
توئيت ظريف درباره گزارش سازمان ملل
ظريف روز گذشته با اشاره به حمايت جامعه جهاني از ايران در اجراي برجام در توئيتي نوشت: «سازمان ملل و جامعه جهاني بر اين باورند که ايران در راستاي تعهدات برجامي خود حرکت کرده است، اما نفرت نهادينه شده در امريکا از ايران آنها را وادار به انکار اين واقعيت ميکند». وي همچنين با اشاره به سفرش به چند کشور اروپايي و ديدار با رهبران و مقامات آلمان، ايتاليا و فرانسه در توئيتي گفت که با وجود خصومت امريکا، اتحاديه اروپا به برجام و همکاري سازنده با ايران متعهد ميماند.
نظرات کاربران