«فرهاد ابراهیم‌اف» کارشناس مسائل سیاسی آکادمی علوم روسیه در گزارشی تحلیلی دلائل ایجاد منطقه آزاد تجاری بین اتحادیه اقتصادی اوراسیا و ایران و همچنین چگونگی توسعه روابط بین «تهران» و اعضای این اتحادیه در آینده را بررسی کرد.

در این گزارش آمده است: حضور ایران در فهرست شرکای اتحادیه اقتصادی اوراسیا چند دلیل دارد و سیاست یکی از آنها است.

تهران علاقمند به شرکت در فرایندهای همگرایی منطقه‌ای می‌باشد که این فرایندها در آینده اوضاع تمام منطقه را دگرگون خواهد کرد.

ایران دلائل محکمی برای توسعه روابط با اعضای اتحادیه اقتصادی اوراسیا و چین دارد که بین این کشورها تعداد زیادی عوامل سودمند متقابل موجود است.

علاوه بر این ایران با توجه به اقدامات غرب از جمله تحریم‌های آمریکا به دنبال شرکا در شرق است و احتمالا پس از پیوستن تاجیکستان به اتحادیه اقتصادی اوراسیا روابط این سازمان و ایران توسعه می‌یابد.  

تقویت مشارکت ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا نه تنها در چارچوب منافع «مسکو» قرار دارد بلکه ارمنستان نیز با توجه به موقعیت جغرافیایی این کشور علاقمند به چنین روندی است.

انقلاب اخیر در ارمنستان منافع اقتصادی برای این کشور نداشت و «نیکول پاشینیان» نخست وزیر این کشور علاقمند به استفاده از هر گونه فرصتی برای تسهیل وضعیت اقتصادی می‌باشد بنابراین «ایروان» یکی از حامیان همکاری این اتحادیه با ایران بود.

دیگر اعضای اتحادیه نیز ایران را به عنوان شریک اقتصادی دارای قابلیت بالا برای تقویت معاملات تجاری بلندمدت و رشد نفوذ این سازمان می‌دانند.

دریافت نتایج قانع کننده از همکاری بین اعضای اتحادیه اقتصادی اوراسیا و ایران تنها در صورت وجود منافع مشترک است که تهران به دنبال همکاری با دیگر قدرت‌ها می‌باشد.

از سوی دیگر اعضای اتحادیه از جمله ارمنستان نیاز جدی به ایران دارند و ایروان علاقمند به ایجاد مرکز تجاری در قلمرو خود از طریق ایجاد منطقه آزاد تجاری با ایران است.

از طریق ارمنستان همکاری دیگر اعضای اتحادیه با ایران نیز توسعه خواهد یافت.   

همکاری جدید این اتحادیه و ایران تنها در صورت موفقیت برنامه منطقه آزاد تجاری ممکن است و در حال حاضر کارشناسان منتظر نتایج مناسب هستند.

هم اعضای اتحادیه و هم ایران منافع مشترکی داشته و علاقمند به همکاری هستند.

پیوستن ایران به اتحادیه اقتصادی اوراسیا در حال حاضر شاید بعید به نظر برسد ولی احتمالا در آینده در صورت ادامه توسعه روابط، تهران وضعیت ناظر در این سازمان را می‌گیرد اما طرفین می‌توانند به برنامه‌هایی مانند ایجاد کارخانه‌های صنعتی مشترک در بخش خودروسازی، تولید دارو و دیگر موارد بپردازند و چنین همکاری‌ها مورد رضایت تمام کشورها قرار می‌گیرد.

منطقه آزاد تجاری بهترین فرمت همکاری ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا است و اگر شرایط رفت و آمد شهروندان ایران و اتحادیه اوراسیا تسهیل شود دستاورد بزرگی خواهد بود.

ایران در مسائل همکاری با کشورهای منطقه باید با توجه به منافع ملی خود تصمیم بگیرد.

تحولات اخیر همراه با خروج «واشنگتن» از برجام اعتماد ایرانیان نسبت به همکاری با غرب را به طور کامل از بین برد. علاوه بر این آمریکا آشکارا علاقمندی خود را برای ایجاد بی ثباتی در ایران اعلام می‌کند اما ایرانی‌ها از اهداف واشنگتن درباره فروپاشی نظام این کشور اطلاع دارند و این عامل وحدت مردم این کشور می‌باشد.

بنابراین در چنین شرایطی ایران باید به تقویت همکاری با سازمان همکاری شانگهای، اتحادیه اوراسیا و دیگر سازمان‌های منطقه‌ای بپردازد و البته اینجا صحبت درباره پیوستن به آنها نیست بلکه مشارکت استراتژیک کافی به نظر می‌رسد.

منبع: فارس