با نگاهی به تراز تجاری 121 کشور جهان در سال 2017 ، قزاقستان را با  تراز تجاری تقریبی 19 میلیارد دلار ، می توان در رتبه ی شانزدهم این رده بندی دید . این درحالی است که صادرات کل قزاقستان در این سال 48 میلیارد دلار  و واردات آن به 29 میلیارد دلار رسیده است . صادرات کالا و خدمات 31.84 %  و واردات کالا و خدمات  28.47% از تولید ناخالص داخلی  کشور قزاقستان را در سال 2017 شکل داده اند. این مقادریر را می توان به صورت دقیق در جدول زیر مشاهده کرد.

  اصلی ترین شرکای تجاری قزاستان عبارتند از : چین(12 درصد صادرات و 17 درصد واردات) ، روسیه (10 درصد صادرات و 40 درصد واردات) و همچنین ایتالیا (18 درصد کل صادرات و 4 درصد واردات)  می باشند. در جدول زیر  ده کشور اولی که بیشترین تبادلات تجاری را با کشور قزاقستان دارند آورده شده است:

این در حالی است که کشور ایران به خوبی نتوانسته است در بازارهای قزاقستان نفوذ کند و با تراز تجاری 416 میلیون دلار در بیست و سومین  جایگاه در میان شرکای تجاری کشور همسایه ی خود یعنی قزاقستان جای گرفته است.

بیشتری کالا هایی را که قزاقستان آن ها را صادر یا وارد می کنند عبارت اند از :

  همان طور که جدول نشان می دهد، نفت و سوخت های معدنی بیشترین سهم  صادرات قزاقستان را به خود اختصاص داده اند. در واردات کالا ، ماشین آلات صنعتی هستند که در تبه ی نخست واردات جای گرفته اند.

نمودار تراز تجاری قزاقستان در سال 2017 برحسب ماه :

بررسی تراز تجاری در دو سال 2017 و 2018

 همان طور که نمودارها به ما نشان می دهند، مازاد تراز تجاری در ماه اکتبر از 1368.4 میلیون دلار در سال 2017  به 2464 میلیون دلار در سال 2018 افزایش یافته است. صادرات 37.1 در صد افزایش داشته و به 5532 میلیون دلار رسیده است. واردات نیز 15 در صد افزایش یافته و به 2464میلیون دلار رسید. با بررسی ماه های ژانویه تا اکتبر  سال 2018 ، در می یابیم مازاد تراز تجاری به میزان 23.2 میلیارد دلار افزایش یافت. این در حالی است که فروش با افزایش 29.3درصدی به میزان 50میلیارد دلار رسیده است ، بیشترین سهم درافزایش فروش را محصولات معدنی (74.8 درصد کل فروش) داشته اند؛ فلزات و محصولات مرتبط  (13.9 درصد) و محصولاتبا منشاء حیوانی و گیاهی ، غذای آماده (4.7 درصد) از فروش را به خود اختصاص داده اند. در عین حال  واردات با 11.7 درصد افزایش به میزان 26.8 ملیارد دلار رسید که نتیجه ی آن خرید ماشین آلات ، تجهیزات ، وسایل نقلیه و ابزار (40.3 در صد کل خرید ) شد؛ مواد شیمیایی و صنایع وابسته (16.1 درصد) و فلزات و محصولات مرتبط (12.2 درصد) از خرید را به خود اختصاص دادند. شرکای اصلی قزاقستان در صادرات، ایتالیا (20.2 در صد کل فروش ) و هند (10.5 درصد کل فروش ) بوده اند. با این حال شرکای اصلی در واردات، روسیه (37.5 درصد کل خرید)  و چین (16.9 درصد کل خرید) بوده اند. تراز تجاری در قزاقستان به طور میانگین از سال 1998 تا 2018 ، به میزان  1487.02 میلیون دلار در هر ماه می باشد. بیشترین تراز مربوط به ماه ژوئن سال 2011 است که به میزان 6771.90 میلیون دلار رسید و کمترین آن در ماه نوامبر سال 1998 اتفاق افتاد که   22.10-  میلیون دلار بوده است.

نمودار تراز تجاری قزاقستان در سال 2018 برحسب ماه :

کشور قزاقستان از سال 1998 تا کنون، تراز تجاری مثبت داشته است که این امرعمدتا به دلیل افزایش صادرات نفت و سایر محصولات می باشد.

ماندانا فردین - عضو شورای علمی موسسه بین المللی مطالعات دریای خزر (IIKSS)